Yildirim-Nedir
Yıldırım Nedir?
Tek bir yıldırım, 100,000 amper kadar büyüklükte elektrik akımı oluşturabilir çarptığında insanları ve hayvanları elektrikle yükleyebilirler. Birçok kurban tarlada çalışırken, ata binerken, dışarıda oynarken, spor veya çobanlık yaparken, dağlarda gezerken ya da küçük teknelerle denize açılmışken dolaylı veya doğrudan yıldırım tarafından çarpılmıştır. Yıldırımlardan dolayı olan can ve mal kayıplarını azaltabilmemiz için insanlarımızın açık arazide, bina içinde ve otomobilde nasıl davranmaları gerektiği ve yıldırımla ilgili uyarıların, ilk yardım hakkındaki bilgilerin, gerekli zamanlarda hava durumu programları ile verilmesi gerekir.
Meteorolojik-Hidrolojik karakterli doğal afetleri deprem gibi diğer doğal afetlerden ayıran en önemli özellik, meteorolojik afetlerin “Önceden Tahmin Edilerek Erken Uyarılarının Yapılabilmesi” dir. Bu özellikten de yararlanarak, gelişmiş ülkelerin afet yönetim programlarının bir parçası olan meteorolojik tahmin ve erken uyarı, planlama ve eğitim ile can kayıplarında önemli azalmalar ve ekonomik zararlarda da önemli düşüşler sağlamıştır. Bu nedenle ülkemizde de meteorolojik karakterli sel, taşkın, çığ düşmesi dolu ve fırtına gibi doğal afetlerin zararlarını azaltmak ve gerekli tedbirleri alabilmek için bu tür afetlere yönelik tahminlerin yapılması ve erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi gerekmektedir.
Bu tehlikeler hakkında bilgili olmak ve önerilen önlemleri uygulamakla etkileri azaltır.
Yıldırım Düşmesine karşı alınacak tedbirler
Yıldırım Düşmesi : Bulutlarda yüklü manyetik enerji kutuplarının çakışması sonucu meydana gelmektedir. Bazan bulutsuz ortamlarda'da gene aynı sebebe bağlı olarak yıldırım düştüğü görülmüştür. Yıldırım yüzünden meydana gelen ölüm oranı çok küçük olmakla birlikte, yangınlara sebebiyet verme oranı 1000′de 6′dır.
Emniyet Tedbirleri : Yüksek ve dış yüzeyinde metal oranı fazla olan bina ve yapılarda paratoner tertibatı kurmak. Alıcı görevi gören anten ve benzeri aletlerin uç noktalarının iletken olmayan maddelerle izole edilmesi, Zemin ile direkt irtibatının kesilmesi.
Bireysel Tedbirler : Yağışlı havalarda, aşırı metal bulunan alanlardan ve Ağaçlık alanlardan uzak durmak. Çok fazla yıldırım düştüğü anlarda, mevcut alıcı ve verici aletleri (Telsiz, Telefon, Tv. vs.) kapatmak veya kullanmamaya çalışmak.
Yıldırım Çarpması
Tek bir yıldırım 100,000 amper kadar büyüklükte elektrik akımı oluşturabilir ve yıldırım çarptığında hayvanlar ve insanlar elektrikle yüklenebilirler. Örneğin, ABD'de yılda en az 250 kişiye yıldırım çarpmakta ve 100'ün üzerinde can kaybı olmaktadır. Birçok kurban tarlada çalışırken, ata binerken, dışarıda oynarken, spor veya çobanlık yaparken, dağlarda gezerken ya da küçük teknelerle denize açılmışken dolaylı veya doğrudan yıldırım tarafından çarpılmıştır.
Bazı bölgelerde yıldırımlar her yıl diğer doğal afetlerden daha fazla zarara neden olmaktadır. Hava trafiğinin durmasına ve elektronik cihazlarda arızalara da yol açarlar. Elektrik şebekeleri ve trafo merkezlerinde yıldırımlar tarafından meydana getirilen arızalar, iş ve ekonomik kayıplara neden olur.
Öneriler:
Diğer meteorolojik karakterli doğal afetlerde olduğu gibi, yıldırımlardan dolayı da can ve mal kayıplarını azaltabilmemiz için insanlarımızın açık arazide, bina içinde ve otomobilde nasıl davranmaları gerektiği ve ilk yardım hakkında bilgilendirilmesi gerekir.
Şehirlere ve ormanlara yaklaşan yıldırımlı fırtınaları takip edebilen, yıldırımların yerlerini otomatik olarak belirleyip gösterebilen “Yıldırım Detektörleri” ağının Türkiye'de de kurulup işletilmesi gerekir.
İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlerde doğal gaz kullanımına geçilmesi ile beraber yeni bir tehlike daha ortaya çıkmıştır. Doğal gaza geçiş ile birlikte eski bacaların içine korozyona dayanıklı bükülebilen çelik borular koyma uygulamada giderek yaygınlaşmaktadır. Doğal gaz kullanan binaların bacalarındaki çelik borular, bacalara bir yıldırım çarpması durumunda, büyük bir elektrik akımını, gaz tesisatına kadar taşıyabileceği unutulmayıp tedbir alınmalıdır.
Ayrıca gökdelen gibi yüksek ve sivri yapılarda, hastahane, fabrika ve otellerde yıldırım tehlikesine karşı paratoner tesisatının konulmuş ve çalışıyor olması sürekli olarak kontrol edilmelidir.
Kategori: Fizik | Genel |
Etiket: yıldırım,yıldırım nedir, yıldırım çarpması, meteorolojik, hidrolojik
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.